Haizea San Martín

Urtziren diarioa

Egilea: Antton Kazabon

Marrazkilaria: Imma Mendiola

Laburpena

Urtzi  hemengoa da, ama ere bai, aita baita ere hemengoa da, baina Urtzik oraindik ez daki zein demonio den ama eta Urtzi bakarrik utzi zituen pertsonajea. Amak esan zioenez herrikoa eta Pako baino gazteagoa zela. Urtzik asko ezagutzen zuen bat izango da. Horregatik ez diote esan nahi.

Etxean Imanolena kontatu zuenean, esan zion amari Urtzik noizbait jakin beharko zuela bere egia. Ea noiz arte egon behar zuen egoera penagarri horretan. Pakok lasai egoteko esan zion, arrazoi zuela eta laster hitz egingo zutela berarekin.Amak oraindik ere denbora behar zuela eta beste pixka bat itxaroteko esan zion.

 

Haizea San Martín

Carlos Izquierdo Irantzu Larruskain

Lope de Aguirre

Lope de Aguirre 1510-eran Araotzen jaio zen, eta 1561-ean Barquisimeton (Venezuela) hil zen. Hego Amerikako esploratzaile eta konkistatzaile euskal bat izan zen, Espainiako koroaren aurka altxa zena. Espainiako erregeari zuka eginez zuzendutako bere gutun batean Aguirrek bere buruari Erromesa eta Askatasunaren Printzea eta ezizenez deitu zion; beste batzuek Jainkoren Haserrea izendatu zuten; aitzitik, espainiar etsaiek Eroa edota Tiranoa deitu zuten. Francisco Pizarro Perutik itzuli zenean sekulako altxorren historiekin, Aguirre Sevillan zegoen 21urterekin.Urrearekin ametsetan, espedizio batean izena eman zuen, 1536 inguruan Perura helduz. Berehala izan zen ezaguna bere krudeltasuna, indarkeria eta

azpilanengatik.

Carlos eta Irantzu 5.D1.

Amaia Hernández

EL CERDITO LOLO.


IZENBURUA: EL CERDITO LOLO
IDAZLEA: EVELINE HASLER
MARRAZKILARIA: ÁNGEL ESTEBAN





A Lolo le gusta mucho el pudin de chocolate. Y le encanta charlar con su amiga Lala en la charca que hay delante de su casa. Pero un día Lala se marcha, y Lolo ya no encuentra placer en el pudin ni en la charca. A la casa de Lala viene un tigre a vivir, y monta una fiesta de inauguración. A la fiesta acudieron nuchos animales. El poni le dijo a Lolo que estaba desnudo. Lolo no se había fijado nunca en eso y se puso a llorar. El tigre lo oyó y le dijo que no debía estar triste ese día. Entonces, cada animal quiso darle una parte de su pelo para vestir al cerdito. El poni le dio parte de sus crines, la cebra le dio dos rayas, la avestruz le dio sus pestañas postizas… Luego le dijeron que no fuera tan gordo ni tan ordinario. El cerdito dejó de comer pudin de chocolate y adelgazó. Dejó de gruñir yy empeoró mucho su aspecto. Un día oyó un ruido extraño en el corral, era la cerdita Lala. Lala cuando le vio le dijo: -¡ Qué pinta tienes Lolo! Lolo se quitó todo lo que le habían dado y quedó desnudo y sonrosado como antes. Desde entonces se lo pasaron muy bien juntos siendo cerditos.

 AMAIA HERNANDEZ 5.D.1

EDURNE PASABAN

Edurne Pasaban Lizarribar (Tolosan,Gipuzkoa 1973 Abuztuaren alpinsta gipuzkoarra da,

munduko hamalau zortzimilako igo dituen lehen emakumea.Edurneren babesle nagusia .Television Española (TVE) da eta Al filo de lo imposible programak bere azken 8 igoeratan lagundu du.2011 urtean Euskal Herrian  eta euskaldunak munduan zehar egoki ordezkatzearen ondoriozn Euskal Herritar Unibertsala saria bereganatu zuen.

Behin baino gehiagotan saiatu zen Everestera igotzen 1999an eta 2000a eguraldiak zapuztu zizkion ametsak, eta asmoak bertan behera utzi beharrean izan zen. Mallory bidea hartu zuen eta oxigeno artifizialik gabe joan zen. 2000koan, Mondinelli eta Merelli berarekin ziren.

Hirugarren saiak 2001eko maiatxaren 13a, iritsi zen bila zebilen lehen zortzimilako horretara, Everest (8.848 metro). Oxigeno artifizialaren laguntza behar izan zuen eta Hegoaldeko Muinotik egin zuen. Silvio Mondinelli, Mario Merelli, Iván Vallejo eta Dawa II Sherpa izan ziren berarekin.2011ko  urrian, berriro saiatu zen Dhaulagirin (8.167 metro). Carlos Soria, Pepe Garcés, Silvio Mondinelli eta Mario Merellikin joan zen, baina ez zuen lortu. Iparraldeko lepotik egin zuten eta okerrena itzulera izan zen, Garcés irristatu eta amildu zenean. Hantxe hil zen mendigoizalea.

Ekipo bera saiatu zen 5 mendigoizale euskaldunen gorpuak erreskatatzen. Pumorin  zeuden Himalaian  baina utzi behar izan zuten luizi arrisku izugarria baitzegoen.

2002 maiatxaren 16an bigarren zortzimilakoa etorri zen, Makalu (8.465 metro). Silvio Mondinelli, Mario Merelli eta Carlos Paune joan ziren berarekin. Frantsesen bidetik igo ziren eta, kanpamendu basera iristear zeudenean, gerrilari maoista talde batek bahitu zituen, erreskatearen demandan.

Berriro ere saiatu zen Annapurnan, Hegoaldeko ormatik eta Mondinelli, Merelli, Pauner, Abele Blanc eta Kristian Kuntnerren laguntzaz, baina alferrikakoa izan zen bigarren hau ere.2002ko urriare 5ean Cho Oyu(8.201 metro) egin zuen, Juanito Oirzabal Iván Vallejo Joxe Ramon Aguirre marron. Zortzimilako gehien zituen emakumea zen Espaini 2003anurte emankorra izan zen.

AMAITU DA.

Gorka Eta Ruben.

 

Iraide Barrena (liburua)

Nora eta laugarren Errege Magoa

                            Idazlea: Alfredo Gomez Cerdá

                                                  Marrazkilaria: Xan Lopez Domíngez

Joan den urtean, Norak bost jostailu eskatu zizkien Errege Magoei, baina hiru baino ez zizkioten ekarri. Aurten, horren arrazoia galdetzeko, esna geratuko da neskatila. Baina Errege Magoak etorri eta eskatutako guztia utziko . Aho zabalik geratuko da, ordea, etxeko balkoitik laugarren Errege Mago bat sartzen ikustean...

Iraide Barrena 5.D 1

Unibertsoa, tresnak eta zer dakigun.

 

 Unibertsoa : Unibertsoa, astroek, gas, hauts eta beste material batzuekin batera, multzo handietan bildu eta galaxiak eratzen dituzte. Lurra dagoen galaxiari Esne-bidea deritzogu.

Ehun milaka milioi izar izaten dituzte galaxiek.

Tresnak: Teleskopioak: zeruan ageri diren gorputzak hobeto astertzeko eta berriak aurkitzeko balio dute. Zerua oskarbi dauden tokietan kokatuta daude…Adibidez : Espainian  handiena, Kanarietan Roque de los Muchachos aldean dagoena.

Zer dakigun: Milioika milioi galaxia daude unibertsoan, ehun milaka milioi izarrek osatuta. Izar horietako askoren inguruan biraka ari dira planetak, sateliteak eta beste objetu batzuk.

• Planeta da forma esferiko samarra duen astroa ; izar baten inguruan egiten du bira eta ez du argirik ematen.

• Satelitea planeta baten inguruan bira egiten duen astroa da, eta ez du argirik ematen.

Unai      Aritz     eta       Julen

 

 

    Galaxia


DEFINIZIOA: Galaxia gas, hauts, astroaz eginda daude. Gure galaxiari esne-bidea deritzogu.

MOTAK: Galaxia mota asko daude, gure galaxia espiral forma du.

EGUZKI-SISTEMA

Zortzi planeta: Merkurio, Artizarra, Lurra, Marte, Jupiter, Saturno, Urano eta Neptuno.

Asteroideak Jupiten eta Marteren alboan daude, objetu asko daude astroen bira: planeta nanoak, sateliteak eta kometa.

IRUDIA:



Galaxia izarrez, gasezko eta hautsezko lainoz eta materia ilunez osaturiko grabitate-multzoa da, honako hauek dira: izar multzoak eta izar sistemak.

Lehenengo aurkitu zen galaxia Esne Bidea da, gu bizi garena.

Galaxiak urrundu egiten dira bata bestearengadik, unibertsoan milioika Galaxia daudelako froga besterik ez da.
Galaxien tartean, hutsune ikaragarriak daude, eta gaur egungo teleskopioak 10 mila milioi argi urtera dauden galaxiak bereizteko gai dira.

NORAK SUHILTZAILE IZAN NAHI DU
Idazlea: Arantxa Iturbe / Elena Odriozala

Saila: Kuku                        Argitaletxea: Elkar

Laburpena: 

Norak suhiltzailea izan nahi du txikitatik. Bere amak esaten du osaba Tomaxen errua dela. Ditxosozko kamioi hura ekarri izan ez bazuen, suhiltzaileak zer diren ere ez zuen jakingo.
Osaba Tomaxek Noraren etxera joaten zenean opari bat ematen zion. Norak egunak pasa eta gero gehiago nahi zuen suhiltzailea izan. Osaba Tomax eta Noraren ama haserretuta zeuden, Noraren amari ez zaiolako gustatzen suhiltzaileen opariak ematea Norari.
Egun batean Osaba Tomaxek Noraren etxera joan zen, baina, oso serio zegoen, hurrengo egunean New Yorkera joango zelako berriro.
Osaba Tomaxek Norari suhiltzaile arropa ekarri zion, baina, txikia geratzen zitzaion.

Egun batean, Norak, suhiltzaileen egoitzara joan zen eta suhiltzaileek suhiltzaileen kamioira igotzea utzi zioten. Suhiltzaileek esan zioten adina zeukanean suhiltzaile ona izango zela.

Iritzia:

Oso polita eta interesgarria iruditu zait ipuina, gomendatzen dizuet liburu hau irakurtzea.

Unai Gil